بیماران بستری در بخش‌های ویژه از جمله بیمارانی هستند که با شرایطی دشوار مواجه بوده و در کنار آن خانواده آنها نیز لحظات دشواری را سپری می کنند و به همین جهت مراقبت معنوی از این افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌باشد.
در پرستاری روز دنیا به این امر بسیار توجه شده و با مراجعه به کتب مراقبت ویژه متوجه می‌شویم که در همان فصول اول کتاب به این بحث پرداخته شده است. با وجود اهمیت و جایگاه این موضوع، هنوز در کشور ما مراقبت معنوی به شکل اصولی و برنامه‌ریزی شده به بیماران و خانواده آنان ارائه نمی شود و به دلایل مختلف اکثر تمرکز مراقبت نظام سلامت به مراقبت از بیمار و آن هم بیشتر به شکل بیماری محور ارائه است.
جهت انجام مراقبت معنوی نیز مانند سایر مراقبتهای پرستاری می‌بایست ابتدا بررسی انجام شده تا نیازهای معنوی بیمار و خانواده وی مشخص شوند و در ادامه برنامه‌ریزی مناسبی در این راستا انجام شود و به اجرا در آید و در انتها نیز با ارزشیابی این روند، ادامه کار مشخص شود.
یکی از مواردی که می توان در این راستا به آن اشاره داشت حضور فردی روحانی، در بیمارستان برای مواقع لازم می باشد. در کتب مراقبت ویژه به وضوح به این امر اشاره شده است که حضور فرد روحانی بر بالین بیمار یا صحبت وی با خانواده بیمار می‌تواند در تحمل شرایط دشوار بیماری بسیار موثر باشد.
خلاء این امر در بیمارستان‌های کشور ما بسیار احساس می‌شود، زیرا با توجه به این که ملت ایران دارای باورهای مذهبی والای بوده و در تمامی شرایط اکثراً به معنویات توسل می‌جویند لذا حضور فردی روحانی جهت صحبت با بیمار و خانواده وی جهت ایجاد آرامش معنوی می تواند بسیار کمک کننده باشد.
از طرفی، یکی دیگر از معضلات موجود در نظام سلامت ما نبود مکانی خاص برای همراهان بیمار جهت صحبت با آنها در مورد مسایل مرتبط با بیمار می باشد. بارها مشاهده شده که ناگوارترین اخبار در پشت درب بخش مراقبت ویژه یا مکانی نامناسب به خانواه داده می شود و این امر سبب ایجاد حالتی ناخوشایند برای خانواده و ایجاد سرو صدا در محیط بیمارستان و جلوی درب بخش می شود.
این مسئله از سوی دیگر می تواند موجب تخریب وجهه بیمارستان شده و عزاداری همراهان بیمار در محوطه موجب شود تا عابرین دید نامناسبی به بیمارستان پیدا کنند. به همین جت بهتر است اولاً اتاقی با امکانات مناسب در بیمارستان برای صحبت با همراهان در نظر گرفت و از طرفی فردی روحانی یا فردی که بتواند از نظر معنوی و روانی خانواده را حمایت کند، مسئول صحبت با همراهان شود تا همراهان نیز بهتر بتوانند به سازگاری برسند.
نکته دیگری را که می توان در زمینه مراقبت معنوی از بیمار و خانواده مطرح کرد، حضور خانواده در کنار بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه است. در منابع معتبر پرستاری به وضوح بیان شده که بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه نیاز بیشتری به حضور ملاقات کنندگان دارند و باز این در حالی است که در کشور ما رسم است که بیماران بخش مراقبت ویژه ممنوع‌الملاقات یا ملاقات محدود می باشند.
این امر شاید بدان جهت باشد که تصور می شود حضور همراهان می تواند سبب لطمه به روند مراقبت شود، لیکن می توان با آموزش مناسب خانواده و بیان انتظارات مان از حضور آنان، این مشکل را برطرف کرد. حضور همراهان و مشارکت آنان در روند مراقبت مزایای دیگری را نیز دارا می‌باشد، از جمله آنکه این حضور خود نوعی مراقبت معنوی از بیمار بوده و بیمار با حضور همراه می تواند نیروی بیشتری برای تحمل بیماری داشته باشد.
از سوی دیگر شرکت همراهان در مراقبت می تواند به اموزش آنان کمک کند، زیرا در مواردی بیماران در حالی مرخص می‌شوند که هنوز نیازمند مراقبت می‌باشند و هنوز به صورت کامل مستقل نیستند. در این شرایط آموزشی چند دقیقه‌ای به همراهان در حین ترخیص نمی‌تواند مرتفع کننده نیاز اموزشی آنان باشد. آنان با حضور و شرکت در مراقبت از بیمارشان می تواند موارد لازم را یاد گرفته و به پاسخ سئوالات خود در رابطه با مراقبت از بیمارشان برسند.
در انتها همه ما در زمان‌هایی نیاز به توسل به نیرویی ماورایی را حس کرده ایم و مایل بودیم تا فردی حامی ما باشد. امید است در نظام سلامت کشور ما نیز مراقبت معنوی جایگاه خود را پیدا کرده و به این ترتیب بتوانیم در کنار تسکین آلام جسمی بیمار، آلام روحی بیمار و خانواده وی را نیز تسکین دهیم.
انتهای پیام/
منبع: نظام پرستاری
